درآمد پیمان در استاندارد حسابداری شرکت‌های پیمانکاری

درآمد پیمان براساس ارزش منصفانه مابه‌ازای مبالغ دریافتی یا دریافتنی اندازه‌گیری می‌شود که مستقیما به نتیجه برخی از رویدادها در آینده بستگی دارد. درآمد پیمان اغلب با وقوع رویدادها و رفع ابهامات مجددا محاسبه می‌شود. به‌طورکلی، درآمد پیمان باید شامل موارد زیر باشد:

الف- مبلغ اولیه درآمد که در متن پیمان موردتوافق طرفین قرار گرفته است.

ب- تغییر در میزان کار پیمان، ادعا و سایر دریافت‌های تشویقی مربوط به عملیات پیمان تا میزانی که احتمال داشته باشد این موارد منجر به درآمد شوند یا این موارد را بتوان به‌‌گونه‌ای قابل‌اتکا اندازه‌گیری کرد.

مخارج پیمان در استاندارد حسابداری پیمان‌های بلندمدت

به‌طورکلی، مخارج در قراردادهای پیمانکاری باید مشتمل بر ۳ مورد باشند؛ در حقیقت مخارج پیمان ۳ دسته دارند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

مخارجی که مستقیما به یک پیمان مشخص ارتباط دارد: مخارج مستقیم در قراردادهای پیمانکاری، شامل مواردی چون کار مستقیم (سرپرستی و نظارت مستقیم)، مواد اولیه مصرفی، استهلاک و اجاره ماشین‌آلات و تجهیزات، مخارج جابه‌جایی مواد، ماشین‌آلات و تجهیزات، مخارج مستقیم طراحی و کمک فنی، مخارج برآوردی کارهای اصلاحی و تضمینی و ادعا توسط شخص ثالث می‌شود. 

مخارجی که بین پیمان‌ها مشترک بوده و تسهیم آن به پیمان‌های جداگانه امکان‌پذیر است: از جمله مخارجی که بین پیمان‌ها مشترک بوده و قابل‌تسهیم بین پیمان‌های مختلف است، می‌توان به حق بیمه، مخارج غیرمستقیم طراحی و کمک فنی و سربار پیمان اشاره کرد. 

سایر مخارجی که به موجب مفاد پیمان مشخصا از کارفرما قابل‌مطالبه است: مخارجی که از کارفرما قابل‌مطالبه است، شامل مخارج اداری عمومی و مخارج توسعه می‌شود که جبران آن به‌طور مشخص در پیمان قید شده است.

روش‌های رایج برای شناسایی درآمد و سود ناخالص در پیمان‌های بلندمدت

شناسایی درآمد و سود ناخالص در پیمان‌های بلندمدت، به دو روش «درصد پیشرفت کار» و «کار تکمیل شده» انجام می‌شود. در ادامه به توضیح جداگانه هر کدام از این روش‌ها می‌پردازیم:

روش کار تکمیل شده:  برای شناسایی درآمد و سود ناخالص در روش کار تکمیل شده، زمانی این کار انجام می‌شود که کل پیمان یا بخش عمده‌ای از آن تکمیل شده و فقط کارهای جزئی باقی مانده باشند. برای حسابداری پیمان‌های بلندمدت در روش کار تکمیل شده، مشابه با روش درصد پیشرفت کار، مخارج و صورت‌وضعیت‌های تاییدشده در طول اجرای طرح، به‌ترتیب در حساب پیمان در جریان ساخت و حساب کار گواهی‌شده ثبت می‌شود؛ ولی شناسایی سود تا زمانی که پیمان تکمیل نشده باشد به تعویق خواهد افتاد.

روش درصد پیشرفت کار:  در این روش، همانطور که از نام آن پیداست، درآمد و سود ناخالص متناسب با درصد پیشرفت کار و عملیات انجام می‌شود. در این روش، سود ناخالص پیمان در هر دوره مالی، مطابق با پیش‌بینی کل مخارج و صورت‌وضعیت‌هایی که در طول دوره اجرای طرح تایید خواهد شد، شناسایی می‌شود.