در این مقاله به بررسی محاسبه استهلاک اموال و دارایی ثابت پرداخته میشود. استهلاک (Depreciation) عبارت است از کاهش کمیت، کیفیت و ارزش دارایی در طول زمان دائمی است و آسیبی اجتناب ناپذیر و طبیعی برای هر چیزی در جهان است. استهلاک برای ارزیابی دوام و اندازه یک دارایی است و نوعی کاهش بها حتی با نگهداری مناسب و استفاده درست و صحیح از کالا است. استهلاک روشی است حسابداری که با استفاده از آن طول عمر مفید دارایی های و اموال شرکتی را محاسبه می کنند.
اگر عمر انسانی 60 سال باشد، هر ثانیه که از عمر او میگذرد و به پیری نزدیک میشود، بدن او مستهلک میشود؛ به این منظور که سلولهای بدن ما پیرتر میشوند و از بین میروند و سلولهای جدید جایگزین میشوند. در حیطه حسابداری، برای داراییها هم مفهوم استهلاک صدق میکند؛ به این منظور که داراییهای ثابت پس از گذشت چندی از عمر مفیدشان کارایی سابق را ندارند و باید طبق اصول حسابداری مستهلک گردند تا هزینه استفاده از آنها در صورتهای مالی آورده شود.
موسسه حسابداری پدیده حساب به منظور رفع نیازهای حسابداری و مدیریتی شرکت ها، موسسات، کارخانجات و ارتقاء سطح کیفی اطلاعات مالی و سیستم های مدیریتی و کمک به ایجاد انضباط مالی در بخش های عمومی، خصوصی و … ، فعالیت های حرفه ای خود در زمینه موسسه حسابداری در اصفهان ، خدمات مشاوره مالی و مالیاتی ، سامانه مودیان در اصفهان و … را با بهره گیری از كادری مجرب و نیروهای متخصص با اتكاء به سال ها تجربه جهت خدمت رسانی هر چه بهتر در اصفهان آغاز نمود و فعالیت خود را در این استان بسط داده است.

هزینه محاسبه استهلاک اموال
برای برآورد هزینه محاسبه استهلاک اموال و دارایی ثابت، باید مواردی مانند بهای تمام شده (قیمت نهایی خریداری شده) و عمر مفید دارایی و ارزش اسقاط دارایی را در اختیار داشته باشیم. بنابراین، محاسبه هزینه استهلاک به یک عامل واقعی (بهای تمام شده تاریخی) و دو عامل برآوردی یا تخمینی (عمر مفید دارایی و ارزش اسقاط آن) بستگی دارد.
هزینه استهلاک در صورت سود و زیان برای به دست آوردن سود عملیاتی میباشد. در صورت سود و زیان، استهلاک بر اساس ماهیت مورد استفاده از دارایی به یکی از سه عنوان هزینه فروش، هزینه اداری و یا هزینه ساخت کالای فروش رفته ارائه میشود و بهعنوان یک هزینه، قبل از مالیات اثر میگذارد، همچنین باعث کاهش سود و در نهایت کاهش مالیات پرداختنی میشود، سپر مالیاتی ایجاد میکند.
سود عملیات = هزینه استهلاک – هزینههای عملیاتی – سود ناخالص
عوامل هزینه استهلاک را میتوان به دو دسته عوامل فیزیکی و کاربردی تقسیم نمود:
الف – عوامل فیزیکی
- گذشت زمان
- خرابی دستگاه بر اثر استفاده
- پوسیدگی و زنگ زدگی
ب – عوامل کاربردی
- عدم کافی بودن دستگاه در تولید و استفاده بیش از حد آن
- از مد افتادگی دستگاه بهخاطر وجود دستگاههایی با امکانات بیشتر
از جمله مهمترین روشهای استهلاک مورد پذیرش نهادهای قانونگذار به شرح زیر طبقهبندی میشود:
- مستقیم
- نزولی
روش محاسبه استهلاک مستقیم
در این روش که سادهترین روش برای محاسبه استهلاک است؛ ارزش اسقاط را از بهای تمام شده کم کرده و حاصل را بر تعداد دوره یا سال تقسیم میکنند. در حقیقت این روش ارتباط نزدیکی با زمان دارد.
روش خط مستقیم روشی بسیار ساده است. در مواقعی که میزان استفاده از دارایی و کارکرد آن در هر دوره برابر با دوره دیگر است و همچنین مواقعی که هزینههای تعمیر و نگهداری هر دوره، مساوی دورههای مالی دیگر برآورد شود، مورداستفاده قرار میگیرد.

روش محاسبه استهلاک نزولی
در این روش نرخی ثابت را در طول عمر مفید در ارزش دفتری آن (بهای تمام شده منهای استهلاک انباشته) ضرب میکنند تا هزینه استهلاک دوره به دست آید.
روش ساعات کارکرد
در این روش هزینه استهلاک هر دوره بر حسب میزان کارکرد واقعی مال تعیین میگردد. بهعنوانمثال اگر ماشینی در دوره جاری دوبرابر دوره قبل کار کند، استهلاک آن در دوره جاری دوبرابر محسوب میشود. در این روش کارکرد مال یا دارایی تا زمان اسقاط آن بر حسب تعداد کل ساعات کار، برآورد و سپس نرخ استهلاک برای هر ساعت کار محاسبه میشود.
با توجه به مثال نرخ استهلاک برای هر ساعت کار برابر است با:
R = (c – s) / n u
500 = 20000 / (500000 – 10500000)
روش میزان تولید
از این روش زمانی استفاده میشود که کارکرد یا فایده دارایی در طول مدت کار آن بر حسب مقدار محصول قابلتولید برآورد گردد. در این روش استهلاک به مقدار محصولی که تولید میشود بستگی دارد.
در این روش مبلغی که بابت استهلاک به هر واحد محصول تعلق میگیرد، ثابت باقی میماند درصورتیکه در روش خط مستقیم، با تغییر میزان تولید، آنچه بابت استهلاک به هر محصول سرشکن میشود متغیر است.
نرخ استهلاک برای هر واحد محصول تولید شده برابر است با:
R = (c – s) / n u
1000 = 10000 / (500000 – 10500000)
1000 مبین نرخی است که باید بابت استهلاک، به هر واحد محصول تولید شده سرشکن شود. بنابراین، در هر دوره، این نرخ را در مقدار تولید ضرب میکنند تا مبلغ استهلاک آن دوره معین شود.
حال اگر فرض کنیم در سال اول 3000 واحد تولید شده باشد. مبلغ استهلاک ماشینآلات بصورت زیر محاسبه میشود:
D 1 = r × میزان تولید سالانه = 3000000 = 1500 ×1000
استفاده از این روش منوط به زمانی است که بتوان میزان تولید واقعی را اندازهگیری و معین کرد.

انواع استهلاک دارایی در حسابداری
استهلاک حسابداری برای دو گروه از دارایی ها مصاحبه می شود. استهلاک داراییهای مشهود: داراییهای بلند مدتی که موجودیت عینی دارند. مثل ساختمان، تجهیزات و…
- استهلاک دارایی نامشهود: موجودیت عینی و فیزیکی ندارند و به دلیل حقوق و امتیازی که دارند؛ مفید هستند. مثل علائم تجاری یا حق تالیف.
- استهلاک حسابداری کاهش منابع طبیعی: استهلاکی که به دلیل استخراج و یا مصرف از مقدار ذخیره شده آن کم میشود. مثل معادن.
عوامل و متغیرهای تعیین هزینه استهلاک دارایی ها
- ارزش اسقاط برآوردی: مبلغ پیش بینی شده از فروش دارایی ثابت در پایان عمر مفید
- بهای تمام شده: بهای ساخت و یا خرید یک دارایی
- عمر مفید برآوردی: مدت زمان مورد انتظار برای استفاده از دارایی ثابت
کلام پایانی مقاله محاسبه استهلاک اموال و دارایی ثابت
به سرشکن کردن تدریجی بهای تمام شده خریداری شده (قیمت نهایی خریداری شده) و داراییهای بلندمدت به طور منظم نسبت به سالهای عمر مفید آن هزینه استهلاک گویند. طبق اصل مقابله درآمدها با هزینهها، چون از داراییهای ثابت (مثل ماشینآلات تولیدی) برای تولید و کسب درآمد استفاده میکنیم، لازم است بهای تمام شده داراییها را طی سالهایی که از آنها استفاده میکنیم، بر اساس قواعد حسابداری به هزینه تبدیل کنیم تا عمر دستگاه به پایان رسد.
برای مثال زمانی که یک دارایی ثابت مانند یک کامپیوتر نو در طول یک دوره، تبدیل به کامپیوتری دستدوم میشود، در مبادله، حجم زیادی از ارزش خود را از دست میدهد. عوامل متعدی بر استهلاک یک دارایی ثابت تأثیرگذار است که از جمله آنها میتوان به گذشت زمان، فرسودگی، پوسیدگی، زنگزدگی، عدم کفایت، پیشرفت تکنولوژی و غیره اشاره کرد.
خدمات پدیده حساب
- امور مالیاتی
- امور حسابرسی
- امور ثبتی
- امور حسابداری
- نیروی انسانی
- اعزام نیرو
- وکالت اداری
- تامین اجتماعی
آخرین اخبار و مقالات

اخبار
آخرین اخبار پدیده حساب

ویدئو های آموزشی
آموزش های متنوع حسابداری

مقالات
مقالات مرتبط با حسابداری
مشاوره رایگان
در صورت نیاز به مشاوره رایگان فقط کافیست شماره تماستان را در فیلد زیر وارد کنید. همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.
لینک های مرتبط
- قوانین اداره مالیات
- استاندارد های حسابرسی
- دانلود نرم افزار پارسیان
مطالب مرتبط
خدمات پدیده حساب
- امور مالیاتی
- امور حسابرسی
- امور ثبتی
- امور حسابداری
- نیروی انسانی
- اعزام نیرو
- وکالت اداری
- تامین اجتماعی
مشاوره رایگان
در صورت نیاز به مشاوره رایگان فقط کافیست شماره تماستان را در فیلد زیر وارد کنید. همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.
لینک های مرتبط
- قوانین اداره مالیات
- استاندارد های حسابرسی
- دانلود نرم افزار پارسیان