در ایران، قوانین مالیاتی مرتبط با ارزهای دیجیتال هنوز بهطور کامل و شفاف تدوین نشده است و سازمان امور مالیاتی بهدلیل ماهیت پیچیده و نوظهوربودن این حوزه، در حال بررسی چگونگی برخورد با ارزهای دیجیتال و اعمال مالیات بر فعالیتهای مرتبط با آنها است. با اینحال، با گسترش استفاده از ارزهای دیجیتال، چارچوبهای اولیهای برای اعمال مالیات بر برخی فعالیتها در این حوزه مطرح شده است. در ادامه راهنمای جامعی از وضعیت فعلی مالیات بر رمزارزها در ایران و نحوه محاسبه و شرایط معافیت آن ارائه میشود.
موسسه حسابداری پدیده حساب یک شرکت حسابداری در اصفهان است و بهمنظور ارتقاء سطح کیفی سیستمهای مدیریتی و…، فعالیتهای حرفهای خود در زمینه مالیات ارزش افزوده اصفهان، خدمات مشاوره امور مالی و مالیاتی، خدمات حسابداری در اصفهان، سامانه مودیان در اصفهان و… را آغاز نمود و فعالیت خود را در این استان بسط داده است.
مالیات بر استخراج رمزارز (ماینینگ) چیست؟
استخراج رمزارزها بهعنوان یک فعالیت صنعتی در ایران شناخته میشود و برای آن، مجوز رسمی توسط وزارت صمت (وزارت صنعت، معدن و تجارت) صادر میشود. مالیات بر استخراج رمزارزها در ایران بر اساس تعرفههای صنعتی و با توجه به میزان درآمد حاصل از استخراج، محاسبه میشود. بهدلیل هزینههای برق بالا در این صنعت، دولت تعرفههای خاصی برای برق مصرفی ماینرها تعیین کرده است و ماینرها باید درقبال برق صنعتی یا کشاورزی استفاده شده برای استخراج، هزینههای مشخصی را بپردازند.
با صدور مجوز ماینینگ، استخراجکنندگان ملزم به پرداخت مالیات بردرآمد حاصل از استخراج نیز هستند و نرخ این مالیات بر اساس درآمدهای کلی و تعرفههای صنعتی محاسبه میشود.
مالیات بر معاملات و مبادلات ارزهای دیجیتال چیست؟
درحال حاضر، قوانین مالیاتی شفاف و جامعی برای معاملات و خرید و فروش ارزهای دیجیتال در ایران وجود ندارد و این فعالیتها تحت کنترل مستقیم سازمان امور مالیاتی نیستند. هرچندکه انتظار میرود سازمان امور مالیاتی در آینده نزدیک قوانینی را برای شناسایی و اخذ مالیات از درآمدهای حاصل از معاملات ارزهای دیجیتال (مانند خرید و فروش بیتکوین، اتریوم و سایر رمزارزها) وضع کند.
درصورتیکه قوانینی برای این حوزه تصویب شود، احتمالاً شامل مالیات بر سود سرمایه (Capital Gains Tax) خواهد بود، به اینمعنی که افرادی که از خرید و فروش ارزهای دیجیتال سود میبرند، باید درصدی از این سود را بهعنوان مالیات پرداخت کنند. مثلا اگر فردی رمزارزی را به قیمت مشخصی بخرد و بعداً به قیمت بالاتری بفروشد، سود حاصله ممکناست در آینده شامل مالیات شود.
منظور از مالیات بر سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال چیست؟
تا به حال، سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال و نگهداری این داراییها در ایران مشمول مالیات نشدهاست. یعنی اگر فردی ارز دیجیتال خریداری کند و بهمدت طولانی نگهدارد، مالیاتی بر این دارایی وضع نمیشود. با اینحال، درصورت تصویب قوانین جدید، سرمایهگذاری و نگهداری ارزهای دیجیتال ممکناست مشمول مالیات شوند، مخصوصاً اگر این سرمایهگذاری به سوددهی منجر شود.
مالیات بر نقل و انتقالات و پرداختهای بینالمللی چیست؟
با توجه به قوانین موجود، استفاده از رمزارزها بهعنوان جایگزینی برای پرداختهای ارزی و بینالمللی در ایران غیرقانونی است. بانک مرکزی ایران و سایر نهادهای مالی از پرداخت یا نقل و انتقالات مالی با استفاده از رمزارزها حمایت نمیکنند. اگرچه قوانین مالیاتی خاصی برای این نوع از نقل و انتقالات وجود ندارد، اما انجام آنها میتواند شامل جریمههای دیگری باشد، چون بهعنوان تخطی از قوانین ارزی و بانکی محسوب میشود.
با افزایش استفاده و محبوبیت ارزهای دیجیتال در ایران، نهادهای مالی و اقتصادی کشور به دنبال تدوین قوانین و مقررات جامعی برای این حوزه هستند.
پیشبینی میشود که سازمان امور مالیاتی و بانک مرکزی ایران، با بررسی نمونههای بینالمللی و تجربیات سایر کشورها، چارچوبهای مشخصی برای مالیات بر درآمدهای حاصل از ارزهای دیجیتال تدوین کنند. درصورت اعمال قوانین جدید، احتمالاً مالیات بر سود معاملات، مالیات بر درآمد استخراج، و مالیات بر سرمایهگذاری در رمزارزها در نظر گرفته خواهدشد.
نحوه محاسبه و اخذ مالیات ارز دیجیتال
کشورها برای رهگیری درآمد معاملهگران و سرمایهگذاران بازار ارزهای دیجیتال به ابزارهای متفاوتی دسترسی دارند. برای مثال، صرافیها موظف هستند تا اطلاعات معاملات مشتریان خود را در اختیار اداره مالیات قرار دهند تا میزان خرید و فروش ارز دیجیتال افراد در طول سالمشخص شود. معاملات ارزهای دیجیتال و واریز و برداشت سود حاصل از معاملات ارزهای دیجیتال نیز توسط بانکها قابل بررسی است و اداره مالیات میتواند این اطلاعات را جمعآوری کند. با اینوجود، ارزهای دیجیتال ماهیتی غیرمتمرکز دارند و بنابراین کاربران و معاملهگران همواره این امکان را دارند تا بهجای فعالیت در صرافیهای متمرکز، با هویت مخفی از صرافیها و پلتفرمهای غیرمتمرکز برای ذخیره و معاملات ارزهای دیجیتال استفاده کنند که بررسی و رهگیری درآمد تریدرها را سخت میکند.
این مهم هماکنون بهطور گسترده متوجه سازمان خدمات درآمد داخلی آمریکا است. یک گزارش منتشرشده در اواخر سال۲۰۲۳ حاکی از آن است که میزان حجم پروندههای تخلف مالیاتی ارزهای دیجیتال در کشور آمریکا افزایش شدیدی یافتهاست، درحالیکه سه سالقبل اکثر پروندههای مرتبط با بازار ارزهای دیجیتال بر پولشویی تمرکز داشتند، این گزارش نشانداد که در سال۲۰۲۳ تقریبا نیمی از پروندهها مرتبط با مالیات بودهاست.
بههمینعلت قانونگذاران این کشور طی چند وقت اخیر مقامات را تحتفشار قرار دادهاند تا چارچوب قانونی و نظارتی بهتری برای بازار ارزهای دیجیتال تعیین و اجرا کنند. در نتیجه این فشارها، بسیاری از فعالان و شرکتهای ارز دیجیتال با مشکلات بزرگی مواجه شدهاند. صرافی بایننس از جمله جدیدترین نمونهها بهشمار میرود که در نتیجه سختگیریهای اخیر قانونگذاران آمریکایی مجبور به محدودسازی فعالیت شعبه آمریکا خود و پرداخت جریمههای سنگین شد. اما با وجود افزایش سختگیریها، فرار مالیاتی همچنان بهطور گسترده در بازار ارزهای دیجیتال آمریکا رخ میدهد؛ شرایطی که بهخوبی سختی اعمال قانون و دریافت مالیات در بازار ارزهای دیجیتال را نشان میدهد.
انواع معافیت مالیاتی از رمزارزها و ارزهای دیجیتال
در ایران، قوانین معافیت مالیاتی برای ارزهای دیجیتال هنوز بهطور کامل تدوین و اعلام نشدهاست. با اینحال، برخی نکات کلی که ممکناست در این زمینه مورد توجه قرار گیرد عبارتنداز:
استفاده شخصی و محدود از رمزارزها
اگر فعالیت افراد در زمینه ارزهای دیجیتال صرفاً برای اهداف شخصی باشد و بهصورت تجاری و در حجم بالایی انجام نشود، احتمالاً شامل معافیت مالیاتی شود. البته، هنوز مقررات دقیقی برای تعیین «استفاده شخصی» یا «استفاده تجاری» وجود ندارد و این موضوع ممکناست در آینده شفافسازی شود.
تولید درآمد محدود یا موقتی
در برخی کشورها، درآمدهای موقتی یا کمحجم در حوزه رمزارزها شامل معافیتهای خاصی میشوند. در ایران، هنوز قانون مشخصی برای معافیتهای مالیاتی این نوع درآمدها در نظر گرفته نشده است، اما امکان دارد برای تشویق کاربران خرد، این نوع معافیتها در نظر گرفته شود.
معافیت برای فعالیتهای پژوهشی و توسعهای
دولتها معمولاً به فعالیتهای پژوهشی و توسعهای که در حوزه فناوریهای نوین، مانند بلاکچین و ارزهای دیجیتال انجام میشوند، مشوقهای مالیاتی اعطا میکنند. اگر فرد یا شرکتی بهصورت غیرتجاری و برای پژوهش و توسعه در این حوزه فعالیت کند، ممکناست تحت معافیتهای مالیاتی قرار بگیرد.
معافیتهای مربوط به استخراج رمزارزها
استخراج رمزارزها (ماینینگ) در ایران بهعنوان یک فعالیت صنعتی در نظر گرفته شده و برای آن تعرفه برق صنعتی و مجوزهای خاصی صادر میشود. در برخی موارد، ممکناست برای ماینرهای دارای مجوز معافیتهای مالیاتی یا تسهیلات خاصی در نظر گرفته شود، بهویژه اگر این فعالیت در مناطق محروم و برای اشتغالزایی انجام شود.
معافیت از مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
یکی از موضوعات مطرح در حوزه ارزهای دیجیتال، مالیات بر ارزش افزوده (VAT) است. برخی کشورها تراکنشهای ارز دیجیتال را بهدلیل ماهیت آنها از مالیات بر ارزش افزوده معاف کردهاند. اگر ارزهای دیجیتال به عنوان وسیله پرداخت در ایران پذیرفته شوند، ممکناست این معافیت اعمال شود.
معافیت در انتقال داراییهای دیجیتال بین کیف پولها
برخی از تراکنشهای مربوط به انتقال دارایی بین کیف پولهای شخصی و درونخانوادگی، درصورت عدم کسب سود تجاری، ممکناست از مالیات معاف شوند. البته، این امر هنوز به تصویب رسمی نیاز دارد.
وضعیت مالیاتی ارزهای دیجیتال و رمزارزها در ایران همچنان در حال بررسی است و سازمانهای مختلف در تلاش برای تنظیم قوانین مناسب هستند. فعلاً مالیاتهای اعمال شده عمدتاً محدود به فعالیتهای استخراج و ماینینگ است. با اینحال، بهدلیل گسترش روزافزون استفاده از ارزهای دیجیتال، احتمالاً قوانین مالیاتی جامعی در آیندهای نزدیک برای تمامی فعالیتهای مربوط به ارزهای دیجیتال (از جمله معاملات، سرمایهگذاریها و نگهداری ارزها) تدوین و اجرایی خواهدشد.
خدمات پدیده حساب
- امور مالیاتی
- امور حسابرسی
- امور ثبتی
- امور حسابداری
- نیروی انسانی
- اعزام نیرو
- وکالت اداری
- تامین اجتماعی
آخرین اخبار و مقالات
اخبار
آخرین اخبار پدیده حساب
ویدئو های آموزشی
آموزش های متنوع حسابداری
مقالات
مقالات مرتبط با حسابداری
مشاوره رایگان
در صورت نیاز به مشاوره رایگان فقط کافیست شماره تماستان را در فیلد زیر وارد کنید. همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.
لینک های مرتبط
- قوانین اداره مالیات
- استاندارد های حسابرسی
- دانلود نرم افزار پارسیان
مطالب مرتبط
خدمات پدیده حساب
- امور مالیاتی
- امور حسابرسی
- امور ثبتی
- امور حسابداری
- نیروی انسانی
- اعزام نیرو
- وکالت اداری
- تامین اجتماعی
مشاوره رایگان
در صورت نیاز به مشاوره رایگان فقط کافیست شماره تماستان را در فیلد زیر وارد کنید. همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.
لینک های مرتبط
- قوانین اداره مالیات
- استاندارد های حسابرسی
- دانلود نرم افزار پارسیان