شرکت مدنی با شرکت تجاری چه تفاوت‌هایی دارد؟ مقایسه با تمامی انواع شرکت‌ها

 شرکت تجاری، عبارت است از اجتماع بیش از دو شخص حقیقی یا حقوقی که باهدف کسب سود، عملیات تجاری انجام می‌دهند. درضمن نوع دیگری شرکت هست که تحت عنوان شرکت مدنی ثبت می‌شود، اما چون هدف تأسیس آن بازرگانی نیست، پس عملیات تجاری انجام نمی‌دهد. شرکت‌های مدنی و شرکت‌های تجاری بر اساس ماهیت و قوانین با یکدیگر دارای تفاوت‌هایی دارند که اهم این تفاوت‌ها عبارت است از:

•  شخصیت حقوقی

 تمام شرکت‌های تجاری به استناد ماده ۵۸۳ قانون تجارت دارای شخصیت حقوقی هستند. اما در قانون مدنی از شخصیت حقوقی شرکت‌های مدنی به میان نیامده است.

•  نمایندگی

 طبق مواردی از قانون تجارت، مدیران شرکت تجاری که منصوب شرکا هستند، نمایندگی یا وکالت شرکت را در موقع مسئولیت بر عهده دارند. درحالی‌که در شرکت مدنی، شرکا در مجموع نمایندگی شرکت را بر عهده دارند و نحوه اداره اموال مشترک شرکت به استناد ماده ۵۷۶ قانون مدنی، تابع شرایط مقرر بین شرکاست.

•  موضوع و هدف شرکت

 به استناد ماده ۵ قانون تجارت، کلیه معاملات تجاری که شرکت‌های تجاری نیز از زمره تجار به‌حساب می‌آیند. این مورد در تعریف‌های جداگانه‌ای که در قانون تجارت از انواع شرکت‌های تجاری بیان شده؛ مورد تصریح قرار گرفته است. مثلاً در ماده ۲ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت در مورد شرکت‌های سهامی تصریح شده است که شرکت سهامی، شرکتی بازرگانی است هر چند عملیات آن امور بازرگانی نباشد.

 در مواد ۹۴، ۱۱۶، ۱۴۱ و ۱۸۳ همان قانون به ترتیب در تعریف شرکت‌های با مسئولیت محدود، شرکت‌های تضامنی، شرکت‌های مختلط غیرسهامی و شرکت‌های نسبی نیز تجاری بودن در هدف شرکت‌های مذکور، انعکاس دارد. درصورتی‌که در هیچ‌کدام از مواد قانون مدنی که در مورد شرکت‌های مدنی به بحث پرداخته‌اند، اشاره‌ای به هدف و موضوع شرکت‌های مدنی و یا به‌خصوص به تجاری بودن شرکت‌های مذکور به عمل نیامده است. در واقع موضوع و هدف شرکت‌های مدنی، معاملات غیرتجاری است.

•  لزوم ثبت شرکت

 شرکت‌های تجاری قانوناً مکلف به ثبت شرکت در مرجع ثبت شرکت‌ها و اخذ شماره ثبت هستند درحالی‌که این الزام برای شرکت‌های مدنی وجود ندارد.