انواع مالیات بر ارزش افزوده

در این مقاله به بررسی انواع مالیات بر ارزش افزوده پرداخته میشود. مالیات بر ارزش افزوده تولید، مالیات بر ارزش افزوده مصرف و مالیات بر ارزش افزوده درآمد 3 نوع مالیات بر ارزش افزوده هستند که در ادامه به بررسی انواع مالیات بر ارزش افزوده می پردازیم.

  • مالیات بر ارزش افزوده تولید: در مالیات بر ارزش افزوده تولید، مالیات هم بر فروش کالاهای مصرفی و هم بر فروش کالاهای سرمایه ای اعمال می شود. یعنی یک بنگاه اقتصادی با خرید کالا هیچ گونه اعتبار مالیاتی دریافت نمی کند.
  • مالیات بر ارزش افزوده مصرفی: کلیه مخارج ناخالص سرمایه گذاری از مالیات بر ارزش افزوده نوع مصرف مستثنی می شود زیرا بر اساس کالاها و خدمات مصرفی است.
  • مالیات بر ارزش افزوده بر درآمد: در مورد مالیات بر ارزش افزوده گفته می شود که مالیات بر فروش خالص تولید کالا است و به این ترتیب پس از کسر هزینه استهلاک از خالص سرمایه گذاری، ارزش افزوده درآمد به آن تعلق می گیرد.
انواع مالیات بر ارزش افزوده

پیش از توضيح انواع ماليات بر ارزش افزوده، لازم است كه مفهوم توليد ناخالص داخلي يا GDP مطرح شود. توليد ناخالص داخلي، ارزش پولي كليه كالاها و خدمات توليد شده در يك كشور، بدون توجه به مليت صاحبان اين عامل، در يك دوره معين (دوره يكساله)، به قيمت جاري مي باشد.

براي محاسبه GDP از دو روش استفاده مي شود:

  1. روش ارزش افزوده به قيمت عوامل توليد كه، حاصل جمع كليه ارزش افزوده هاي ايجاد شده، توسط تمامي بخشهاي اقتصادي يك كشور با كسر كارمزد احتسابي، مي باشد.
  2. روش مخارج به قيمت بازاري كه، از حاصل جمع كليه هزينه هاي مربوط به بخش خصوصي و دولتي، مخارج سرمايه گذاري و خالص صادرات در يك اقتصاد، بدست مي آيد.

(GDP = C + I + G + (X-M

  • C: ميزان مخارج مصرفي بخش خصوصي
  • I: مخارج سرمايه گذاري
  • G: مخارج بخش دولتي
  • X: معرف صادرات
  • M: معرف ميزان واردات يك كشور
  • و همچنين، (X-M) : خالص صادرات مي باشد.

در نظام ماليات بر ارزش افزوده، براي مشخص نمودن پايه مالياتي از توليد ناخالص داخلي به روش مخارج استفاده مي شود. اكنون كه پايه مالياتي با توجه به توليد ناخالص داخلي مشخص گرديد، به معرفي انواع مختلف ماليات بر ارزش افزوده پرداخته مي شود:

ماليات بر ارزش افزوده از نوع توليدي (VATp):

در روش ماليات بر ارزش افزوده از نوع توليدي، ماليات كلي بر فروش اعمال مي شود. اين نوع ماليات هم بر كالاهاي مصرفي و هم كالاهاي سرمايه اي اعمال مي گردد. يعني به خريد كالاهاي سرمايه اي توسط بنگاه اقتصادي اعتبار مالياتي تعلق نمي گيرد.

(VATp) = GDP = C + G + I + (X – M) پايه مالياتي

از آنجايي که در ماليات بر ارزش افزوده از نوع توليدي، هزينه کالاهاي سرمايه اي نيز مشمول ماليات مي شود، ممکن است انگيزه سرمايه گذاري به دليل بالا رفتن هزينه هاي سرمايه گذاري کاهش يابد. با وجود اينكه اين روش داراي پايه مالياتي گسترده اي است و باعث ايجاد درآمد بيشتر براي دولت مي شود، به دليل برخي از اهداف مدنظر از جمله كارايي نظام مالياتي، از اين روش صرف نظر شده است.

بیشتر بخوانید انواع مالیات بر ارزش افزوده : سامانه مودیان در اصفهان
انواع مالیات بر ارزش افزوده

ماليات بر ارزش افزوده از نوع درآمدي (VATI):

ماليات بر ارزش افزوده از نوع درآمد، ماليات بر فروش توليد خالص كالاها مي باشد. در اين نوع از ماليات بر ارزش افزوده، استهلاک (D) از پايه ماليات کسر شده و سرمايه گذاري خالص مشمول ماليات مي شود.

(VATI) = GDP – D = C + G + (I – D) + (X-M)پايه مالياتي

اين روش نسبت به روش ماليات بر ارزش افزوده توليدي، پايه مالياتي كوچكتري دارد اما همچنان به بخش توليد و سرمايه گذاري در اقتصاد، تحميل مي شود.

ماليات بر ارزش افزوده از نوع مصرف (VATc):

اين نوع ماليات بر ارزش افزوده بر مبناي كالاها و خدمات مصرفي مي باشد. در اين روش کليه مخارج سرمايه گذاري ناخالص (I) از پايه مالياتي حذف مي شود.

(VATc) = GDP – I = C + G + (X – M) پايه مالياتي

در روش ماليات بر ارزش افزوده از نوع مصرف، همانطوري كه مشاهده مي شود، سرمايه گذاري و استهلاك از شمول پايه مالياتي خارج شده، يعني در اين حالت بار مالياتي از توليد به مصرف انتقال يافته است. اين امر باعث بالا رفتن انگيزه سرمايه گذاري و توليد در اقتصاد مي شود. بنابراين اكثر كشورهاي اجرا كننده نظام ماليات بر ارزش افزوده از اين روش استفاده مي نمايند.

ماهیت حساب مالیات بر ارزش افزوده

ماهیت ارزش افزوده در هنگام خرید کالا بدهکار است که این مبلغ و هر گونه مبلغ عودتی مربوط به فروش، به بدهکار حساب مالیات بر ارزش افزوده منظور خواهد شد.

ماهیت مالیات بر ارزش افزوده در هنگام فروش کالا، بستانکار خواهد بود. تفاوت این دو مبلغ اگر اضافه پرداختی وجود داشته باشد توسط اداره دارایی استرداد شده و اگر کسر پرداختی وجود داشته باشد وجوه آن را باید به حساب سازمان امور مالیاتی واریز گردد.

زمان ارسال مالیات بر ارزش افزوده

مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده 15 روز بعد از پایان فصل است. مشمولان ابتدا باید اظهارنامه را از طریق سامانه ارسال کرده و سپس مبلغ مربوط به آن را واریز کنند تا مشمول جرایم مالیات ارزش افزوده و دیرکرد آن نشوند.

بیشتر بخوانید انواع مالیات بر ارزش افزوده : مالیات من اصفهان
انواع مالیات بر ارزش افزوده

مزایا و معایب‌  مالیات ارزش افزوده

همانند اغلب ابزارهای اقتصادی، مالیات بر ارزش افزوده نیز دارای مزایا و معایبی است. از مزایای مالیات بر ارزش افزوده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • گسترش پایه مالیاتی: مالیات بر ارزش افزوده می‌تواند بخش‌هایی از اقتصاد که تحت پوشش دادن آن‌ها با استفاده از سایر روش‌ها مانند مالیات بر فروش، دشوار است را پوشش دهد.
  • افزایش درآمدهای مالیاتی: استفاده از مالیات ارزش افزوده (Value Added Tax) به دلیل گسترش پایه مالیاتی می‌تواند درآمدهای مالیاتی را بسیار افزایش دهد.
  • کاهش هزینه اخذ مالیات: مالیات بر ارزش افزوده، مکانیزمی خود اجرایی دارد. لذا احتمالاهزینه‌های جمع آوری در مقایسه به سایر روش‌های اخذ مالیات، پایین‌تر است. همچنین استفاده از این روش،‌ موجب کاهش مالیات مضاعف، کاهش فرارهای مالیاتی و کاهش وقفه زمانی پرداخت نیز می‌شود و به طور کلی با ساده سازی و کارایی خود،‌ کمک شایانی به اصلاح ساختار کلی نظام مالیاتی کشور خواهد کرد.

اما این روش از اخذ مالیات معایبی هم دارد. از جمله معایب آن می‌توان به ترس از افزایش تورم در کشور اشاره کرد. در واقع این مالیات، قیمت تمام شده فروش را در مراحل مختلف اخذ مالیات افزایش می‌دهد.

نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده

مثال عددی مالیات بر ارزش افزوده کمک زیادی در فهمیدن نحوه محاسبه مالیات ارزش افزوده خواهد کرد. به عنوان مثال، تولید کننده خودرو (با نام فرضی خودروسازان آسیا) را در نظر بگیرید.

شرکت خودروسازان مواد خام را با قیمت 2 میلیون ریال خریداری می‌کند که طبیعتاً مالیات بر ارزش افزوده ی آن 180000 ریال است که باید به دولت پرداخت کند. جمع قیمت کل در این حالت 2,180,000 می‌شود.

خودروسازان محصولات تولید شده را به قیمت 5 میلیون ریال به علاوه 450000 ریال ارزش افزوده و جمع کلی 5,450,000 ریال به توزیع کننده می‌فروشد. در این حالت تولید کننده باید ما به التفاوت مالیات دریافتی و پرداختی که  برابر با 270000 ریال است را به عنوان مالیات ارزش افزوده پرداخت می‌کند.

در نهایت توزیع کننده این محصول را با قیمت 10 میلیون ریال که عوارض و ارزش افزوده آن 900,000ریال می‌شود به مصرف کننده نهایی می‌فروشد که جمع کل آن 10900000 ریال می‌شود. توزیع کننده در این مرحله 450,000 ریال را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌کند.

بیشتر بخوانید انواع مالیات بر ارزش افزوده : خدمات حسابداری در اصفهان

خدمات پدیده حساب

  • امور مالیاتی
  • امور حسابرسی
  • امور ثبتی
  • امور حسابداری
  • نیروی انسانی
  • اعزام نیرو
  • وکالت اداری
  • تامین اجتماعی

آخرین اخبار و مقالات

اخبار

آخرین اخبار پدیده حساب

ویدئو های آموزشی

آموزش های متنوع حسابداری

مقالات

مقالات مرتبط با حسابداری

مشاوره رایگان

در صورت نیاز به مشاوره رایگان فقط کافیست شماره تماستان را در فیلد زیر وارد کنید. همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.

لینک های مرتبط

  • قوانین اداره مالیات
  • استاندارد های حسابرسی
  • دانلود نرم افزار پارسیان

مطالب مرتبط

خدمات پدیده حساب

  • امور مالیاتی
  • امور حسابرسی
  • امور ثبتی
  • امور حسابداری
  • نیروی انسانی
  • اعزام نیرو
  • وکالت اداری
  • تامین اجتماعی

مشاوره رایگان

در صورت نیاز به مشاوره رایگان فقط کافیست شماره تماستان را در فیلد زیر وارد کنید. همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.

لینک های مرتبط

  • قوانین اداره مالیات
  • استاندارد های حسابرسی
  • دانلود نرم افزار پارسیان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
شما برای ادامه باید با شرایط موافقت کنید

فهرست
پشتیبانی آنلاین