استاندارد حسابداری پیمانکاری برای انجام خدمات حسابداری شرکت های پیمانکار یا مشاوره به آنها بسیار مهم است. مهم ترین مسئله حسابداری پیمانکاری بلند مدت زمان شناسایی درآمد و سود یا به عبارت صحیح تر تخصیص درآمد ها و هزینه های پیمان به دوره هایی است که در آن دوره ها عملیات موضوع پیمان اجرا می شود. پیمان بلند مدت اولین مفهومی می باشد که در استاندارد حسابداری شماره 9 حسابداری پیمان های بلند مدت باید تعریف مناسبی برای آن ارائه نمود.
پیمان بلندمدت پیمانی است که برای طراحی، تولید یا ساخت یک دارایی منفرد قابلملاحظه یا ارائه خدمات (یا ترکیبی از داراییها یا خدمات که تواما یک پروژه را تشکیل دهد) منعقد میشود و مدتزمان لازم برای تکمیل آن معمولاً بیش از یک سال است.
پیمانهای بلندمدت به دودسته تقسیم میشوند:
پیمانهای مقطوع: پیمان بلندمدتی است که بهموجب آن پیمانکار عملیات موضوع پیمان را با دریافت یک مبلغ مقطوع برای کل پیمان یا نرخ ثابت برای هر واحد موضوع پیمان (مثلاً هر متر عملیات خاکبرداری) انجام میدهد. در برخی موارد نرخ توافقی ممکن است بر اساس موارد خاص مشمول تعدیل قرار گیرد.
پیمان امانی (پیمان با حقالزحمه مدیریت مبتنی بر مخارج): پیمان بلندمدتی است که بهموجب آن علاوه بر مخارج قابلقبول یا مشخصشده در متن پیمان (مانند تهیه و تأمین مواد و مصالح و نیروی انسانی که توسط پیمانکار پرداخت گردید) درصد معینی از مخارج مزبور یا حقالزحمه ثابتی نیز به پیمانکار پرداخت میشود.
موسسه حسابداری پدیده حساب یک شرکت حسابداری در اصفهان است و به منظور ارتقاء سطح کیفی سیستم های مدیریتی و … ، فعالیت های حرفه ای خود در زمینه مالیات ارزش افزوده اصفهان، خدمات مشاوره امور مالی و مالیاتی، خدمات حسابداری در اصفهان، سامانه مودیان در اصفهان و … را آغاز نمود و فعالیت خود را در این استان بسط داده است.

هدف از استاندارد حسابداری پیمانکاری
هدف استاندارد حسابداری پیمان های بلندمدت 9 به منظور پیشگیری از تحریف نتایج عملکرد و عدم انطباق صحیح داده ها در شناسایی درآمدها یا هزینه ها می باشد که با روش درصد پیشرفت کار محاسبه می شوند. این هدف در پیمان های بلندمدتی صورت های مالی پیمانکاری اجرا می شود تا با توجه به متفاوت بودن تاریخ شروع و پایان پیمان ها، نحوه صحیح حسابداری درآمد و هزینه ها را تعیین کند.
حسابداران باید بتوانند پیمان بلند مدت را تشخیص داده و درآمد یا هزینه آن را در این استاندارد یا استاندارد شماره 3 (غیر بلند مدت) محاسبه کنند. منظور از پیمان بلند مدت، قراردادهایی است که در حداقل 2 دوره ادامه می یابد. فرقی نمی کند آیا این دو بیش از یکسال طول بکشند یا کمتر از یکسال.
اصول حسابداری پیمانکاری
حسابداری پیمانکاری بر پایه اصول حسابداری عمومی استوار است. این اصول شامل موارد زیر میشوند:
اصل تنوع
این اصل بیان میکند که هر پروژه و قرارداد پیمانکاری باید به طور جداگانه و به صورت مجزا در نظر گرفته شود و هزینهها و درآمدهای آن به طور مستقل ثبت و رصد شوند.
اصل هزینه تاریخی
این اصل به این معناست که هزینهها بر اساس هزینه واقعی و تاریخی ثبت میشوند، نه بر اساس ارزش فعلی یا تخمینی آنها.
اصل تطبیق هزینه و درآمد
بر اساس این اصل، هزینهها و درآمدها باید به صورت همزمان و متناسب با هم در نظر گرفته شوند. به عبارت دیگر، هزینههای هر پروژه باید با درآمدهای حاصل از آن پروژه متناسب باشند.
اصل محدودیت منابع
این اصل بیان میکند که منابع شرکت پیمانکاری، از جمله نیروی کار، مواد و تجهیزات، باید به طور محدود و بهینه استفاده شوند و هزینهها به این منابع تخصیص داده شوند.

درآمد پیمان در استاندارد حسابداری شرکتهای پیمانکاری
درآمد پیمان براساس ارزش منصفانه مابهازای مبالغ دریافتی یا دریافتنی اندازهگیری میشود که مستقیما به نتیجه برخی از رویدادها در آینده بستگی دارد. درآمد پیمان اغلب با وقوع رویدادها و رفع ابهامات مجددا محاسبه میشود. بهطورکلی، درآمد پیمان باید شامل موارد زیر باشد:
الف- مبلغ اولیه درآمد که در متن پیمان موردتوافق طرفین قرار گرفته است.
ب- تغییر در میزان کار پیمان، ادعا و سایر دریافتهای تشویقی مربوط به عملیات پیمان تا میزانی که احتمال داشته باشد این موارد منجر به درآمد شوند یا این موارد را بتوان بهگونهای قابلاتکا اندازهگیری کرد.
مخارج پیمان در استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت
بهطورکلی، مخارج در قراردادهای پیمانکاری باید مشتمل بر ۳ مورد باشند؛ در حقیقت مخارج پیمان ۳ دسته دارند که در ادامه آنها را بررسی میکنیم:
مخارجی که مستقیما به یک پیمان مشخص ارتباط دارد: مخارج مستقیم در قراردادهای پیمانکاری، شامل مواردی چون کار مستقیم (سرپرستی و نظارت مستقیم)، مواد اولیه مصرفی، استهلاک و اجاره ماشینآلات و تجهیزات، مخارج جابهجایی مواد، ماشینآلات و تجهیزات، مخارج مستقیم طراحی و کمک فنی، مخارج برآوردی کارهای اصلاحی و تضمینی و ادعا توسط شخص ثالث میشود.
مخارجی که بین پیمانها مشترک بوده و تسهیم آن به پیمانهای جداگانه امکانپذیر است: از جمله مخارجی که بین پیمانها مشترک بوده و قابلتسهیم بین پیمانهای مختلف است، میتوان به حق بیمه، مخارج غیرمستقیم طراحی و کمک فنی و سربار پیمان اشاره کرد.
سایر مخارجی که به موجب مفاد پیمان مشخصا از کارفرما قابلمطالبه است: مخارجی که از کارفرما قابلمطالبه است، شامل مخارج اداری عمومی و مخارج توسعه میشود که جبران آن بهطور مشخص در پیمان قید شده است.
روشهای رایج برای شناسایی درآمد و سود ناخالص در پیمانهای بلندمدت
شناسایی درآمد و سود ناخالص در پیمانهای بلندمدت، به دو روش «درصد پیشرفت کار» و «کار تکمیل شده» انجام میشود. در ادامه به توضیح جداگانه هر کدام از این روشها میپردازیم:
روش کار تکمیل شده: برای شناسایی درآمد و سود ناخالص در روش کار تکمیل شده، زمانی این کار انجام میشود که کل پیمان یا بخش عمدهای از آن تکمیل شده و فقط کارهای جزئی باقی مانده باشند. برای حسابداری پیمانهای بلندمدت در روش کار تکمیل شده، مشابه با روش درصد پیشرفت کار، مخارج و صورتوضعیتهای تاییدشده در طول اجرای طرح، بهترتیب در حساب پیمان در جریان ساخت و حساب کار گواهیشده ثبت میشود؛ ولی شناسایی سود تا زمانی که پیمان تکمیل نشده باشد به تعویق خواهد افتاد.
روش درصد پیشرفت کار: در این روش، همانطور که از نام آن پیداست، درآمد و سود ناخالص متناسب با درصد پیشرفت کار و عملیات انجام میشود. در این روش، سود ناخالص پیمان در هر دوره مالی، مطابق با پیشبینی کل مخارج و صورتوضعیتهایی که در طول دوره اجرای طرح تایید خواهد شد، شناسایی میشود.

تاریخ اجرای استاندارد حسابداری پیمانکاری شماره 9
الزامات این استاندارد در مورد کلیه صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ 1380/01/01 و بعد از آن شروع میشود، لازمالاجراست.
کسورات اصلی صورت وضعیت پیمانکار بر اساس استاندارد حسابداری پیمانهای بلند مدت شامل:
- مالیات
- بیمه
- سپرده حسن انجام کار
- اقساط پیش دریافت می باشد.
فرآیند مراحل اصلی انتخاب پیمانکار اتمام پروژه
فعالیت پیمانکاری معمولا فرایندی هدفمند و دارای چارچوب می باشد که آگهی از آن برای گزارشگری مالی بسیار مفید است. لذا چرخه فرایند انتخاب پیمانکار به شرح ذیل می باشد:
- شرکت در مناقصه
- انعقاد قرارداد و ارائه ضمانت نامه بانکی معتبر با توجه به شرایط قرارداد
- تحویل و تجهیز کارگاه (مخارجی که پیمانکار برای تجهیز کارگاه انجام می دهد به عنوان بهای تمام شده پیمان یا کار در جریان پیشرفت منظور می شود.)
- اجرای عملیات اصلی
- تهیه صورت وضعیت کارهای انجام شده
- تحویل موقت پروژه
- تحویل صورت وضعیت قطعی ( درصورت تایید نسبت به آزاد سازی 50 درصد سپرده حسن انجام کار توسط کارفرما صورت می پذیرد.)
- تحویل قطعی پروژه
- ارائه صورت حساب نهایی و آزاد سازی سپرده و ضمانت نامه های بانکی
نکات مهم استاندارد حسابداری پیمانکاری شماره 9
در خصوص نکات مهمی که می توان درباره استاندارد حسابداری پیمانهای بلندمدت 9 بیان کرد عبارتند از:
- محتوای این استاندارد در مورد کارفرما صحبت نکرده است.
- اگر پیمانی کمتر از یک سال به طول بیانجامد اما در 2 دوره مالی متوالی باشد، این پیمان را می توان بلند مدت دانست. به شرطی که دارای اهمیت نسبی باشد.
- زمانی که حسابداری پیمانی به استاندارد شماره 9 آورده می شود، باید روش درصد تکمیل کار را استفاده کنید.
- این استاندارد در آزمون های مختلفی برای تست دانش افراد به کار گرفته می شود که از آن جمله می توان به آزمون گرید موسساتحسابرسی، آزمون جامع حسابداران رسمی، کارشناسی ارشد و … اشاره کرد.
مهم ترین نکته و چالشی که می توان در این استاندارد مشاهده کرد، تخصیص و شناسایی درآمد و هزینه های پیمان به یک دوره و دوره های بعدی است؛ در صورتی که این کار به درستی انجام نشود، سود شرکت و صورت های مالی مخدوش می شود. در نتیجه تصمیم گیری ها براساس این صورت های مالی، ناقص خواهند بود.
کلام پایانی
استاندارد حسابداری شماره 9 با عنوان حسابداری پیمان های بلند مدت جهت جلوگیری از تحریف نتایج عملکرد و نارسایی در شناسایی درآمد و هزینه پیمان از روش درصد پیشرفت کار استفاده می نماید. اما قابل توجه می باشد که روش درصد پیشرفت کار نیز دارای معایبی است که می توان به، سنجش در صد میزان پیشرفت کار، برآورد مخارج و ارزیابی توان واحد تجاری برای صورت حساب کردن کارهای انجام شده و وصول مبالغ آن از کارفرما اشاره کرد.
استاندارد حسابداری پیمان های بلندمدت 9 یکی از مهم ترین اسنادی است که حتما در آینده به آن نیاز خواهید داشت.
خدمات پدیده حساب
- امور مالیاتی
- امور حسابرسی
- امور ثبتی
- امور حسابداری
- نیروی انسانی
- اعزام نیرو
- وکالت اداری
- تامین اجتماعی
آخرین اخبار و مقالات

اخبار
آخرین اخبار پدیده حساب

ویدئو های آموزشی
آموزش های متنوع حسابداری

مقالات
مقالات مرتبط با حسابداری
مشاوره رایگان
در صورت نیاز به مشاوره رایگان فقط کافیست شماره تماستان را در فیلد زیر وارد کنید. همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.
لینک های مرتبط
- قوانین اداره مالیات
- استاندارد های حسابرسی
- دانلود نرم افزار پارسیان
مطالب مرتبط
خدمات پدیده حساب
- امور مالیاتی
- امور حسابرسی
- امور ثبتی
- امور حسابداری
- نیروی انسانی
- اعزام نیرو
- وکالت اداری
- تامین اجتماعی
مشاوره رایگان
در صورت نیاز به مشاوره رایگان فقط کافیست شماره تماستان را در فیلد زیر وارد کنید. همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.
لینک های مرتبط
- قوانین اداره مالیات
- استاندارد های حسابرسی
- دانلود نرم افزار پارسیان