در این راهنمای جامع، تلاش کردیم از صفر تا صد سامانه مودیان را با زبانی ساده، دقیق و کاربردی آموزش دهیم. از معرفی مفاهیم اولیه مانند حافظه مالیاتی و انواع صورتحساب، تا ثبت‌نام، ارسال فاکتور و الزامات قانونی. اگر صاحب کسب و کار هستید یا در امور مالیاتی فعالیت می‌کنید، همین امروز برای اتصال به سامانه مودیان اقدام کنید. آینده مالیاتی دیجیتال، از همین‌جا آغاز می‌شود.
موسسه حسابداری پدیده حساب یک شرکت حسابداری در اصفهان است و به‌منظور ارتقاء سطح کیفی سیستم‌های مدیریتی و…، فعالیت‌های حرفه‌ای خود در زمینه مالیات ارزش افزوده اصفهان، خدمات مشاوره امور مالی و مالیاتی، خدمات حسابداری در اصفهان، سامانه مودیان در اصفهان و… را آغاز نمود و فعالیت خود را در این استان بسط داده است.
سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی چیست؟
سامانه مؤدیان یک بستر الکترونیکی طراحی‌شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور است که با هدف شفاف‌سازی معاملات، مبارزه با فرار مالیاتی، حذف فاکتورهای صوری و تسهیل پرداخت مالیات راه‌اندازی شده است.
کاربردهای سامانه مودیان
ابتدا به مزایا و کاربردهای سامانه مودیان اشاره می‌کنیم:
صدور صورتحساب الکترونیکی معتبر
- ایجاد فاکتور رسمی با ساختار استاندارد مالیاتی
- دریافت کد یکتای رهگیری برای هر فاکتور
- جایگزینی فاکتورهای کاغذی و غیررسمی
ثبت و گزارش معاملات در لحظه
- ارسال اطلاعات فروش و درآمدها به سازمان امور مالیاتی به‌صورت لحظه‌ای
- ثبت اطلاعات دقیق خریدار، مبلغ، مالیات و زمان تراکنش
- امکان ردیابی سوابق فروش برای هر مؤدی
شفاف‌سازی مالی و جلوگیری از فرار مالیاتی
- رصد دقیق مبادلات اقتصادی توسط سازمان مالیاتی
- حذف فاکتورهای صوری و تقلبی
- افزایش عدالت مالیاتی و کاهش تخلفات
تسهیل رسیدگی مالیاتی و حسابرسی
- کاهش نیاز به بررسی دستی دفاتر و اسناد
- سهولت در حسابرسی الکترونیکی
- کاهش خطاهای انسانی و جعل اسناد مالی
ایجاد پرونده مالیاتی یکپارچه و دقیق
- تجمیع اطلاعات همه پایانه‌های فروش در یک حساب کاربری
- مشاهده گزارشات دقیق از وضعیت مالی و مالیاتی
- مدیریت بهتر اطلاعات توسط خود مؤدی
ارتباط آنلاین با پایانه‌های فروش و نرم‌افزارهای حسابداری
- امکان اتصال نرم‌افزار حسابداری، صندوق فروش، ERP و فروشگاه آنلاین به سامانه
- صدور فاکتور از هر پلتفرمی و ارسال خودکار آن به سازمان مالیاتی
دریافت گزارش‌های متنوع مالیاتی
- گزارش فروش روزانه، هفتگی، ماهانه
- گزارش وضعیت ارسال فاکتورها
- مشاهده پیام‌های خطا یا تأخیر در ارسال
برخورداری از مشوق‌های مالیاتی
- کاهش احتمال حسابرسی دستی
- بهره‌مندی از تخفیف در جریمه‌ها در صورت همکاری داوطلبانه
- اولویت در استرداد مالیات
افزایش اعتبار کسب‌وکار نزد مشتری و سازمان‌ها
- صدور فاکتور معتبر با کد رهگیری و اطلاعات رسمی
- تقویت اعتماد خریداران
- امکان همکاری با نهادها و شرکت‌های بزرگ به‌واسطه فاکتور رسمی
پیشنهاد داغ مطالعه : مشاغل معاف از مالیات کارتخوان
حافظه مالیاتی چیست؟
حافظه مالیاتی یک شناسه یکتا و دیجیتالی است که به هر پایانه فروشگاهی یا نرم‌افزار صادرکننده صورتحساب الکترونیکی اختصاص داده می‌شود. این حافظه به‌صورت غیر فیزیکی (مجازی) در سامانه مؤدیان تعریف می‌شود و نقش آن، ثبت، ذخیره و ارسال صورتحساب‌های رسمی به سازمان امور مالیاتی است.
ویژگی‌های حافظه مالیاتی
فرض کنید شما یک فروشگاه پوشاک با ۳ شعبه دارید. برای هر شعبه که از یک نرم‌افزار فروش جداگانه استفاده می‌کند، باید یک حافظه مالیاتی جداگانه تعریف کنید. این باعث می‌شود سازمان امور مالیاتی بتواند عملکرد هر شعبه رو به‌صورت مستقل بررسی کند.
ویژگی | توضیح |
مجازی است | نیاز به سخت‌افزار خاص ندارد؛ فقط در سامانه ثبت می‌شود. |
یکتا است | به هر مؤدی و هر پایانه فروش، یک کد اختصاص داده می‌شود. |
قابل کنترل است | در پنل سامانه مودیان قابل فعال‌سازی، غیرفعالسازی و مدیریت است. |
متصل به امضای دیجیتال | تمام صورتحساب‌ها باید با امضای معتبر ارسال شوند. |
مراحل دریافت حافظه مالیاتی
- ورود به سامانه مودیانtp.tax.gov.ir
- ثبت مشخصات کسب‌وکار و نوع فعالیت
- معرفی نرم‌افزار فروش یا پایانه فروشگاهی
- صدور شناسه حافظه مالیاتی توسط سامانه
- اتصال نرم‌افزار فروش به این حافظه برای ارسال فاکتور
پیشنهاد داغ مطالعه : مالیات ارزهای دیجیتال و رمزارزها در ایران چقدر است؟
نحوه ارسال صورتحساب در سامانه مودیان
در این بخش مراحل گام‌به‌گام ارسال صورتحساب را بررسی می‌کنیم:
تعریف حافظه مالیاتی
- ابتدا باید از طریق پنل سامانه مودیان، حافظه مالیاتی برای پایانه فروش یا نرم‌افزار خود تعریف کنید.
- به هر نرم‌افزار یک شناسه یکتای حافظه مالیاتی اختصاص داده می‌شود.
اتصال نرم‌افزار فروش یا صندوق به سامانه
- نرم‌افزار باید از طریق API رسمی سازمان مالیاتی به سامانه متصل شود.
- اطلاعات هر صورتحساب به‌صورت ساختاریافته (JSON یا XML) ارسال می‌شود.
صدور صورتحساب الکترونیکی
هر صورتحساب باید شامل این اطلاعات باشد:
شناسه حافظه مالیاتی
- شماره فاکتور
- کد اقتصادی فروشنده و خریدار
- نوع صورتحساب (نوع اول، دوم یا سوم)
- مبلغ کالا یا خدمات
- مبلغ مالیات و عوارض
- تاریخ و زمان
- امضای دیجیتال
ارسال به سامانه و دریافت کد رهگیری
- بعد از صدور، صورتحساب از طریق نرم‌افزار ارسال می‌شود.
- در صورت صحت، سامانه مودیان یک کد رهگیری یکتا صادر می‌کند و فاکتور ثبت نهایی می‌شد.
- این کد باید در فاکتور چاپ‌شده یا PDF درج شود.
نکات مهم در ارسال صورتحساب
موارد | توضیحات |
اتصال دائم به اینترنت | برای ارسال لحظه‌ای فاکتورها الزامی است. |
امضای دیجیتال معتبر | بدون امضا، فاکتور تأیید نمی‌شود. |
فرمت استاندارد | فاکتور باید مطابق ساختار تعریف‌شده باشد. |
زمان‌بندی ارسال | تأخیر در ارسال مشمول جریمه می‌شود. |
ثبت خطاها | در صورت بروز خطا، باید اصلاح و مجدداً ارسال شود. |
کسب‌وکارهای ملزم به استفاده از پایانه‌های فروشگاهی
طبق قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان مصوب سال ۱۳۹۸، تمام اشخاص مشمول مالیات که فعالیت اقتصادی دارند، باید به سامانه مودیان متصل شده و از پایانه‌های فروشگاهی (نرم‌افزار فروش متصل به سامانه) استفاده کنند.
چه کسانی مشمول‌اند؟
اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)
- کلیه شرکت‌ها (تولیدی، بازرگانی، خدماتی، پیمانکاری، وارداتی و صادراتی)
- چه در دفتر مرکزی، چه در شعبات
اشخاص حقیقی گروه اول مالیاتی
- کسانی که طبق قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد سالیانه بالایی دارند یا فعالیت گسترده‌ای دارند
- مثل فروشگاه‌های زنجیره‌ای، عمده‌فروشی‌ها، کلینیک‌ها، دفاتر خدماتی، تعمیرگاه‌ها، آموزشگاه‌ها و…
برخی مشاغل خاص به تشخیص سازمان امور مالیاتی
برخی اصناف به‌صورت اولویت‌بندی مشمول شده‌اند، از جمله:
- طلافروشان
- پزشکان و داروسازان
- رستوران‌داران
- فروشندگان لوازم خانگی، موبایل، لوازم دیجیتال
- فروشندگان آهن و مصالح ساختمانی
- تعمیرگاه‌های خودرو
- بنگاه‌های معاملاتی (املاک و خودرو)
تقریباً همه فعالان اقتصادی (حقیقی و حقوقی)، به‌خصوص آن‌هایی که درآمد بالا یا فعالیت گسترده دارند، ملزم به استفاده از پایانه فروشگاهی و اتصال به سامانه مودیان هستند.
مسئولیت‌های مودی و سازمان امور مالیاتی
مودیان یعنی تمام اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات. این افراد یا شرکت‌ها باید یک‌سری تعهدات قانونی رو انجام دهند:
مسئولیت‌های اصلی مودی
- ثبت‌نام در سامانه مودیان
باید در سامانه tp.tax.gov.ir ثبت‌نام و اطلاعات کسب‌وکار را وارد کند. - دریافت و فعال‌سازی حافظه مالیاتی
برای هر پایانه فروش یا نرم‌افزار فروش باید حافظه مالیاتی مجزا تعریف کند. - اتصال پایانه فروشگاهی به سامانه مودیان
نرم‌افزار فروش یا صندوق باید به سامانه متصل و آماده ارسال فاکتور باشد. - صدور صورتحساب الکترونیکی معتبر
هر فروش یا خدمات باید با فاکتور رسمی دارای کد رهگیری و امضای دیجیتال انجام شود. - ارسال اطلاعات به‌موقع و صحیح
فاکتورها باید در لحظه یا طبق زمان‌بندی مجاز به سامانه ارسال شوند. - نگهداری سوابق و اطلاعات فروش
مودی موظف است اطلاعات فروش، خریداران، و صورتحساب‌ها را نگهداری کند. - اصلاح خطاهای احتمالی
در صورت رد فاکتور یا وجود خطا، باید سریعاً آن را اصلاح و مجدداً ارسال کند. - رعایت محرمانگی امضای دیجیتال و رمز عبور
مسئولیت حفظ اطلاعات دسترسی بر عهده مودی است.
سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان ناظر، قانون‌گذار و مجری، وظایف مشخصی در قبال مودیان دارد.
مسئولیت‌های اصلی سازمان
- ایجاد و پشتیبانی سامانه مودیان
طراحی، نگهداری و به‌روزرسانی سامانه برای عملکرد پایدار و امن - تدوین استاندارد صورتحساب الکترونیکی
ارائه ساختار فاکتور، ضوابط ارسال، فرمت‌ها و API ارتباطی - تخصیص حافظه مالیاتی و شناسه‌های یکتا
ایجاد و مدیریت حافظه‌های مالیاتی برای مؤدیان - صدور کد رهگیری برای صورتحساب‌ها
بررسی صحت اطلاعات و صدور کد رهگیری رسمی برای فاکتورهای معتبر - ارائه گزارش و سوابق به مودیان
امکان مشاهده تاریخچه فاکتورها، خطاها، وضعیت ارسال و… از طریق پنل کاربری - نظارت و رسیدگی به تخلفات
بررسی عملکرد مودیان، شناسایی فرار مالیاتی و اعمال جریمه یا محرومیت در صورت تخلف - پاسخ‌گویی و راهنمایی فنی و حقوقی
ارائه آموزش، مستندات و پشتیبانی به کسب‌وکارها برای اجرای بهتر قانون
انواع صورتحساب الکترونیک و الگوهای مرتبط با هر نوع صورتحساب
سازمان امور مالیاتی، صورتحساب‌های الکترونیکی را به ۳ نوع اصلی تقسیم کرده و برای هر کدام الگوی مشخص و جداگانه‌ای تعیین کرده است:
صورتحساب نوع اول (B2B – بنگاه به بنگاه)
کاربرد
برای معاملات بین دو مودی دارای کد اقتصادی )مثل فروش بین دو شرکت یا مغازه‌دار با عمده‌فروش)
ویژگی‌ها
- دارای شناسه ملی و کد اقتصادی خریدار
- نیاز به درج اطلاعات دقیق طرفین معامله
- خریدار هم عضو سامانه مودیان است
صورتحساب نوع دوم (B2C – بنگاه به مصرف‌کننده نهایی)
کاربرد
برای فروش به مصرف‌کننده نهایی که عضو سامانه مودیان نیست (مثل فروش در فروشگاه یا رستوران)
ویژگی‌ها
- بدون نیاز به کد اقتصادی خریدار
- فقط اطلاعات فروشنده درج می‌شود
- فروش نقدی یا کارتخوانی معمولی
صورتحساب نوع سوم (برگشت از فروش، اصلاحی یا ابطالی)
کاربرد
برای برگشت کالا، اصلاح فاکتور قبلی یا ابطال یک صورتحساب صادرشده
ویژگی‌ها
- باید به صورتحساب قبلی ارجاع دهد.
- دلیل برگشت یا اصلاح درج شود.
- با امضای دیجیتال مجدد ارسال گردد.
کاربرد الگوهای ارسال صورتحساب الکترونیک
نوع صورتحساب | کاربرد | مثال‌ها |
نوع اول (B2B) | فروش بین مودیان با کد اقتصادی | معاملات تجاری و شرکتی، عمده‌فروشی‌ها |
نوع دوم (B2C) | فروش به مصرف‌کنندگان نهایی | فروشگاه‌های خرده‌فروشی، رستوران‌ها، خرید آنلاین |
نوع سوم (اصلاحی) | اصلاح یا برگشت از فروش | اصلاح فاکتور، بازگشت کالا، ابطال فاکتور |
محدودیت های صدور و ارسال صورتحساب الکترونیک
سامانه مودیان اجازه صدور بیش از مبالغ قید شده در جدول فوق را نمی دهد و درصورتیکه مودی بخواهد بیش از مبالغ قید شده در جدول زیر صورتحساب صادر کند، باید حد مجاز فروش خود را افزایش دهد.
محدودیت | توضیح |
اتصال به سامانه | نیاز به اینترنت و نرم‌افزار متصل به سامانه |
حجم و تعداد فاکتورها | محدودیت در ارسال فاکتورهای زیاد در یک زمان |
فرمت فاکتور | رعایت فرمت‌های استاندارد XML یا JSON الزامی است |
زمان ارسال فاکتورها | تأخیر در ارسال فاکتورها جریمه دارد |
حافظه مالیاتی | نیاز به تعریف حافظه مالیاتی برای هر پایانه فروشگاه |
اطلاعات خریدار | برای فروش B2B نیاز به کد اقتصادی خریدار |
تغییرات قانونی | تغییرات قوانین باید مدنظر قرار گیرد |
نقص در اطلاعات فروش | تطابق اطلاعات فروش با سوابق مالیاتی الزامی است |
با اجرای کامل سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی در سال ۱۴۰۴، نظام مالیاتی ایران وارد مرحله‌ای نوین و شفاف شده است. این تحول، گرچه در ابتدا چالش‌هایی برای کسب‌وکارها ایجاد کرده اما در بلندمدت موجب ساده‌سازی فرآیندهای مالیاتی، کاهش فرار مالیاتی و افزایش عدالت اقتصادی خواهد شد.
خدمات پدیده حساب
- امور مالیاتی
- امور حسابرسی
- امور ثبتی
- امور حسابداری
- نیروی انسانی
- اعزام نیرو
- وکالت اداری
- تامین اجتماعی
آخرین اخبار و مقالات
اخبار
آخرین اخبار پدیده حساب
ویدئو های آموزشی
آموزش های متنوع حسابداری
مقالات
مقالات مرتبط با حسابداری
مشاوره رایگان
در صورت نیاز به مشاوره رایگان فقط کافیست شماره تماستان را در فیلد زیر وارد کنید. همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.
لینک های مرتبط
- قوانین اداره مالیات
- استاندارد های حسابرسی
- دانلود نرم افزار پارسیان
مطالب مرتبط
خدمات پدیده حساب
- امور مالیاتی
- امور حسابرسی
- امور ثبتی
- امور حسابداری
- نیروی انسانی
- اعزام نیرو
- وکالت اداری
- تامین اجتماعی
مشاوره رایگان
در صورت نیاز به مشاوره رایگان فقط کافیست شماره تماستان را در فیلد زیر وارد کنید. همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.
لینک های مرتبط
- قوانین اداره مالیات
- استاندارد های حسابرسی
- دانلود نرم افزار پارسیان